Gemlik
ilçesinin kurulus tarihine iliskin ilk
bilgilere avusturyali tarihçi Hammer'de
rastlanmaktadir. Hammer bir yünan kavmi
olan ARGONOTLAR'in komutanlari Kios
önderiliginde, siyanüs adini tasiyan
bir gemiyle Karadeniz'den geldikleri,
konaklamak amaciyla kiyiya çiktiklari ve
bu günkü Gemlik bölgesinde I.Ö.
1390'da bir yerlesim merkezi kurduklarini
anlatmaktadir. I.Ö. VII.YY. da Iç
Anadoluda Sakarya bölgesinde yerlesen
Frigler'in yönetimine giren Gemlik, bu
dönemde Frigyalilarin denizcilige önem
vermemesi sonucu eski önemini
yitirmistir. Lidya krali Giges, Ayni
YY.Da Gemlik gibi zengin kiyi
bölgelerini egemenligi altina aldi.
Ancak, I.Ö. 652'de Kimmerler'in elinde
kalan Gemlik IÖ. 561'de Lidya Krali
Kroisos'ca Lidya topraklarina katildi. Bu
dönemde bir ticaret üssü olarak
kullanilan gemlik kisa zamanda gelisti ve
zenginlestir.
IÖ.
VI.YY'in ortalarinda Persler Lidyalilari
yenerek Gemligi aldi.Gemlik Perslerden
sonra 334-286 arasinda, Iskender
Imparatorlugu sinirlari içinde kaldi.
Askania bölgesinde IÖ. 700'lerde gelen
Bitinler, Iskenderin Saldirilari sonucu
zayiflayan perslerin baskisindan
kurtularak bagimsizliklarina kavusturlar.
Bitinya Krali I.Prusias kentin Kios olan
adini degistirerek kendi adini verdi.
Ancak o tarihte Uludagin eteklerinde
bulunan Prusa'dan ayirt etmek için
Gemlik'e Prusa Ad More ( Sahil Bursasi)
denildi.

Gemlik
IÖ. 75'de Roma Yönetimine geçti. Roma
imparatorlugun ikiye ayrilmasiyla Gemlik
de öbür Btirinya kentleri gibi Bizans
Imparatorlugu sinirlari içinde kaldi.
Bizans Döneminde Gemlik ipekçilik ve
zeytincilik alanlarinda büyük
ilerlemeler kaydetti.
Islamiyetin Dogusu ile birlikte yayilmaya
baslayan Araplar Özellikle Emeviler
döneminde, Anadolu ve Marmaraya akinlar
düzenlediler. Gemlikte , 716-718
tarihleri arasinda iki yil araplarin
isgalinde kaldi.
Malazgirt Meydan Savasindan sonra
Anadoluda üstünlük elde eden
Selçuklular, Alparslan'in ölümüyle
takta Meliksah'i tanimayarak Anadolya
gelen Kutalmisoglu Süleyman Sah Gemlik
ve Yöresini isgal etti. Süleymansahin
komutasinda Ebul Kasim, deniz kuvvetleri
bakimindan güçsüz durumda bulunan
Anadolu selçuklu devletinin bu açigini
kapatabilmek için Gemlik körfezinde bir
tersane kurdurdu. Kisa zamanda ufak
çapta gemiler yaptirdi. Bu arada giderek
güç kazanan Anadolu Selçuklu
Devletinden çekinen Bizans Imparatorui
Avrupadan yardim isteyerek Haçli
Seferlerini Kiskirtti. Gemlik tüm Haçli
Seferleri boyunca Hristiyanlarca askeri
üs olarak kullanildi ve kanli savaslara
sahne oldu.
Gemlik
Osmanli Beyligin eline Orhan BEy
zamaninda 1334 de geçti. I. Murat
zamanidna Gemlik'te Lala Sahin Pasa gemi
yapim evleri kurdurdu. Yildirim Beyazit
döneminde ise Timur ordulari Kisa
süreyle Gemlik'i istila ettiler. Kent,
Osmanli Ülkesine ancak II.Murat
döneminde katildi. Fatih zamaninda ve
Osmanli Imparatorlugunun Yükselme
döneminde ise Gemlik gemi yapimciligi,
ipekçiligi, zeytinciligi ve degerli
mermerleri ile giderek adini duyurdu.
Ancak, duraklama ve gerileme
dönemlerinde önemini oldukça yitirdi.

Semseddin
Sami, Gemlik için Su bilgilere yer
vermektedir:
"Hüdavendigar Ilinin Bursa
Sancagina bagli, Gemlik, 5.147 nüfuslu
bir ildir. Nüfusun çogunlugu rumdur.
Güzel ve Saglam bir limani, tersaneye
ait havuz ve el tezgahlari, 1 camisi, 1
medresesi, 1 ortaokulu, Rumlarin özel
kiz ve erkek okullari, 3 kilisesi, 2
manastiri, ve pamuktan mamül bir cins
dösemelige özgü el tezgahlari vardir.
Ilçenin
baslica dissatimi krom külçesi ile krom
tozudur. En önemli dis alimida
petroldür.
Tarihi pek eski olan ilçe tarihte
Argonot adiyla da taninir.
Nüfusu 30.000 dolaylarinda olup yarisina
yakini islam, yaridan fazlasi asagi
yukari esit sayida Rum ve Ermeni dir.
Ürüne dayali olarak ugrasilari
zeytincilik, ipekböceligi, ve
meyveciliktir"
Gemlik için Ali Cevad sunlari yaziyor:
" Hüdavendigar ilinin Bursa
Sancagina basli bir ilçedir. Yörenin en
eski kasabalaridan biri olup eski adi
Kios'dur. Kasabanin eski tarihine ait
bilgi yok denecek kadar az sayilir.
Simdiki Gemlik adinin Bursa da yapilan ve
çogu bu kasabada satilan ipek gömlekler
dolayisiyla "gömlek"
sözünden geldigi sanilmaktadir.
Kurtulus savasi sirasinda Yünanlilarca
isgal edilen Gemlik, 11 Eylül 1922 de
kurtulmustur.
|